14 augustus 2024 - De rechtbank Amsterdam oordeelde op 31 juli jl. dat de gemeente Amsterdam terecht de aanvraag heeft afgewezen voor het dempen en verbreden van sloten en het aanbrengen van een buis ineen weiland langs de Nieuwe Gouw in Landelijk Noord. De SBW is blij met deze uitspraak, want het Middeleeuwse slotenpatroon is karakteristiek in Waterland en verdient bescherming.
Wat eraan voorafging
Een melkveehouder had een aantal dwarssloten gedempt en lengtesloten verbreed. Naar aanleiding van klachten van omwonenden heeft een toezichthouder van de gemeente een controle uitgevoerd en geconstateerd dat de melkveehouder niet over de vereiste vergunning beschikte. Daarna heeft de melkveehouder alsnog de vergunning aangevraagd. Deze werd door de gemeente afgewezen vanwege, samengevat, onevenredige aantasting van landschaps- en natuurwaarden. De melkveehouder was het niet eens met deze afwijzing en is een juridische procedure gestart.
Middeleeuws slotenpatroon
De sloten zijn gelegen in het veenweidegebied. Ze zijn in de middeleeuwen gegraven. Dus eeuwenlang is op de gronden geboerd met dit watersysteem, dat grotendeels onveranderd is gebleven. Het is cultuurhistorisch van hoge tot zeer hoge waarde. Het verkavelingspatroon wordt daarom door de provincie een kernkwaliteit genoemd van het Bijzondere Provinciale Landschap Waterland. Het is onvervangbaar. Werkzaamheden daaraan is een aantasting. De provincie acht dit verkavelingspatroon van algemeen belang.
Foto Siebe Swart
Waarden continu onder druk
De (cultuurhistorische) waarden van ons landschap staan continu onder druk vanwege efficiëntere bedrijfsvoering en economisch gewin van een individu. Het zijn waarden waaraan mensen plezier beleven en waarin door de overheid wordt geïnvesteerd. Daarom heeft de Stichting Behoud Waterland (SBW) zich in de procedure van de melkveehouder tegen de gemeente als derde-belanghebbende gevoegd. Dit om er zeker van te zijn dat er wordt opgekomen voor de bescherming van het eeuwenoude slotenpatroon en het cultuurhistorisch landschap in deze procedure. Dat is maar goed ook, want de gemeente veranderde van mening.
Toepasselijke procedure
In de procedure ging het uiteindelijk vooral over de vraag welke procedure van toepassing is: de reguliere procedure of de uitgebreide voorbereidingsprocedure. In het eerste geval zou de vergunning van rechtswege zijn verleend omdat de gemeente niet tijdig zou hebben gereageerd. De gemeente sloot zich kort voor de zitting aan bij het standpunt van de melkveehouder.
Oordeel rechtbank
De rechtbank was het gelukkig met de SBW eens dat het bestemmingsplan in dit geval géén afwijkingsmogelijkheid biedt en dat daarom door de gemeente moet worden onderzocht of ‘buitenplans’ van het bestemmingsplan kan worden afgeweken. Daarvoor geldt die uitgebreide voorbereidingsprocedure. De regeling over het van rechtswege verlenen van een vergunning geldt niet voor deze laatste procedure.
De rechtbank oordeelde verder in r.o 26: ‘Door eiseres [melkveehouder] is tot slot niet bestreden dat de aangevraagde omgevingsvergunning in strijd is met een goede ruimtelijke ordening. Concluderend betekent dat, dat het college terecht de uniforme voorbereidingsprocedure heeft toegepast en de aanlegvergunning terecht heeft geweigerd.’
De volledige uitspraak kunt u hier lezen.
Vervolg
De uitspraak betekent dat de melkveehouder het oorspronkelijke slotenpatroon zoveel mogelijk in ere moet herstellen. De melkveehouder kan nog van de uitspraak in hoger beroep gaan.