Nieuwsarchief

30 mei 2024 - De provincie wil gemeenten meer ruimte geven om woningen te bouwen, zelfs in Bijzonder Provinciaal Landschap. Volgens SBW en landschaps- en natuurorganisaties leidt het voorstel tot een wildgroei aan wijkjes.

Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL)

In de Provincie Noord-Holland bestaan 32 waardevolle landschappen, waarop ‘we extra zuinig zijn vanwege hun bijzondere eigenschappen en waarde voor mens en dier.’

Per landschap is aangegeven welke waarden oftewel kernkwaliteiten aanwezig zijn. Voorbeelden hiervan zijn het leefgebied voor weidevogels, waterlopen en verkavelingsvormen in oude polders, de openheid en de vergezichten in het landschap. Ruimtelijke ontwikkelingen, zoals kleinschalige woningbouw (tot 11 woningen) of bouwwerken met een oppervlakte van minder dan 500 m², zijn mogelijk zolang ze de kernkwaliteiten niet aantasten.

Voorstel

Gedeputeerde Staten (GS) willen nu dit beschermingsregime grondig aanpassen om meer ruimte te maken voor wonen. In hun brief aan Provinciale Staten (PS) staat dat ze daarmee de leefbaarheid en vitaliteit van de kernen op peil willen houden. Voorgesteld wordt o.a. het verbod op kleinschalige woningbouw in de metropoolregio af te schaffen. Ook willen zij de bouw van maximaal 25 woningen in BPL toestaan in of aan een kern of dorpslint als de kernkwaliteiten niet worden aangetast. Voor de bouw van meer woningen kan ruimte worden geboden door maatwerk.

Het voorstel wordt op 17 juni a.s. opnieuw besproken in de Commissie Ruimte. De verwachting is dat de wijzigingen van de Omgevingsverordening na de zomer ter inzage worden gelegd zodat iedereen erop kan reageren. Waarschijnlijk stellen PS de wijzigingen eind dit jaar vast, zodat de wijzigingen per 1 januari 2025 in werking zouden kunnen treden. SBW houdt u op de hoogte.

Teloorgang cultuurhistorie

Wij zijn verbaasd dat GS de regie van de provincie over onze schaarse cultuurhistorische landschappen zomaar loslaten. Wij vrezen dat de regie zal worden overgenomen door projectontwikkelaars, waartegen lokale bestuurders en ambtenaren niet opgewassen zijn. Ons landschap zal binnen één generatie verder verstenen en het kenmerkende agrarische open landschap, een bron van rust en schoonheid, zal sluipenderwijs verdwijnen.

Géén argumenten

Deze koerswijziging is treurig, omdat daarvoor geen enkel steekhoudend argument bestaat. Immers:

1. Vijfentwintig woningen leveren nauwelijks een bijdrage aan het oplossen van de woningnood. Bovendien zijn geen nieuwe bouwlocaties nodig, want die zijn er al meer dan voldoende. Dat er mensen op wachtlijsten voor woningen staan heeft niets met de bescherming van het BPL te maken. Sommige binnenstedelijke plannen worden jarenlang door gemeenten zelf tegengewerkt, zoals door de gemeente Edam-Volendam;
2. Vijfentwintig woningen hebben géén impact op het behoud van voorzieningen. Leefbaarheid is een sociaal gebeuren, de aanwezigheid van voorzieningen zijn daarvoor niet van doorslaggevend belang. Wij schreven daar al eerder over;
3. Er worden ook nu woningen in dorpen gebouwd op basis van de huidige Omgevingsverordening. Bovendien kan de begrenzing van het BPL twee keer per jaar worden aangepast vanwege bijvoorbeeld wensen uit dorpen om woningbouw mogelijk te maken;
4. Het voorstel leidt tot de bouw van verkeerde woningen. Er zullen dure woningen worden gebouwd en betaalbare woningen komen elders. Dus denk maar niet dat kinderen daar een woning kunnen kopen. Volgens het College van Rijksadviseurs zijn in Nederland niet meer eengezinswoningen nodig. Binnen afzienbare tijd wonen 44% van de Nederlanders alleen. Dit College roept op in bestaande buurten te bouwen. Zij schrijven: ‘In de buurt bouwen helpt ons niet alleen aan honderdduizenden nieuwe woningen, maar tilt ook de leefbaarheid van de acht miljoen bestaande woningen op’. Buurten zullen anders verpauperen. Bouwen in weilanden is in het algemeen duurder en gaat niet sneller.
5. Het voorstel werkt grondspeculatie in de hand. Er zullen nog meer weilanden rond dorpen door projectontwikkelaars worden opgekocht, die vervolgens de bouwlobby starten bij de gemeente.
6. De werkdruk op het ambtenarenapparaat wordt vergroot, want er zullen meer juridische procedures komen.

Strijdigheid met Coalitieakkoord

GS schrijven in hun brief aan PS: ‘Vanuit het coalitieakkoord ‘Verbindend vooruit!’ willen wij in de Omgevingsverordening meer ruimte bieden voor het bouwen van nieuwe woningen.’

In dit akkoord staat echter ook: ‘De rol van de provincie in de ruimtelijke ordening wordt steeds groter… Juist op provinciale schaal moet de afweging worden gemaakt over wat waar en op welke manier kan.’ En verder: ‘We koesteren het Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL). Indien daar aanleiding toe is, maken we in specifieke gevallen een belangenafweging bij het herzien van de begrenzing.’

GS lappen dus met het voorstel laatstgenoemde afspraken aan hun laars! En waarom? Er bestaat immers al meer dan voldoende ruimte voor woningbouw.

Protest landschaps- en natuurorganisaties

 Overhandiging vouwkaart door Natuurmonumenten aan gedeputeerden Rommel en Beemsterboer

Niet alleen SBW maar ook Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Natuurmonumenten en Landschap Noord-Holland zijn verbolgen over het voorstel van GS. Zij hebben daarom op 27 mei jl. een vouwkaart aan gedeputeerden Rommel (o.a. Ruimtelijke Ordening) en Beemsterboer (o.a. Wonen) aangeboden met voorbeelden van zes ongewenste ontwikkelingen en één positieve. Zij roepen statenleden op zestig jaar zorgvuldig ruimtelijk beleid niet overboord te gooien en een wildgroei van wijkjes te voorkomen. Maak kleinschalige woningbouw mogelijk door eventueel de grenzen van het BPL aan te passen en behoud als provincie de regie. Zij vinden dat volop moet worden ingezet op woningbouw op al beschikbare locaties. Door vrijwel overal de bouw van wijkjes tot 25 woningen toe te staan zal de leefbaarheid juist afnemen, schrijven deze organisaties op de vouwkaart.

Wij zijn het hartgrondig eens met deze oproep.

Inspraak Statencommissie Ruimte

Na de overhandiging van de vouwkaart spraken de landschaps- en natuurorganisaties in tijdens de commissievergadering Ruimte. SBW heeft dat ook gedaan evenals Ruud Hermus namens Hou Marken Mooi en Michèle Thole op persoonlijke titel. SBW’s inspraak kunt u hier lezen. Hermus benadrukte dat Marken cultuurhistorisch erfgoed is, dat bescherming verdient. Er kunnen nu meer dan voldoende woningen worden gebouwd. Het is onzin daarvoor de omgevingsverordening te wijzigen. Thole komt uit Zuiderwoude. Zij roept op goed te luisteren naar bewoners; laat hen zelf een visie maken en biedt ruimte voor bewonersinitiatieven. Ook zij vindt het niet nodig de Omgevingsverordening op voorhand aan te passen. Thole vreest dat met dit voorstel eentonige dure wijken aan dorpen of in linten zullen worden geplakt.

Inspraak Statencommissie Ruimte: v.l.n.r Ruud Hermus, Rineke Neppelenbroek, Michèle Thole en Ineke Peetoom

Debat en reactie gedeputeerde

De reacties van de statenleden op het voorstel waren verdeeld. Een aantal vreest dat provincie de regie verliest over het landschap. Plannen tot 25 woningen hoeven immers niet door de provincie te worden getoetst. Zij zien niet de noodzaak van het wijziging van de BPL-regels, want met maatwerk en aanpassing van de begrenzing kan nu ook in BPL worden gebouwd. Opgemerkt werd dat de voorwaarden waaraan een bouwplan moet worden getoetst boterzacht zijn. Statenleden vroegen daarom aan de gedeputeerde deze te verduidelijken. Waarop is het aantal van 25 woningen gebaseerd? Volgens D66 kunnen met de verruiming tot 25 woningen per dorp in totaal 500 tot 1.000 woningen extra worden gebouwd, dat is een druppel op de gloeiende plaat. Onnodig. Sommige statenleden staken hun kop echter in het zand en meenden dat met dit voorstel kinderen in dorpen kunnen blijven wonen en dat de nieuwbouw bijdraagt aan het behoud van voorzieningen.

Gedeputeerde Rommel wuifde alle bezwaren van de hand. De provincie kan zelf de plannen in de gaten houden en kan een zienswijze indienen als evident niet aan de voorwaarden wordt voldaan. De gedeputeerde verwacht dat de gemeenten met goede plannen zullen komen voor hun inwoners. Het lukte Rommel niet de voorwaarden te verduidelijken, maar dat wordt uitgewerkt. Ze was evenmin duidelijk over waarom voor 25 woningen is gekozen. Dat zou de uitkomst kunnen zijn van de evaluatie Pilot Probleemlocaties in dorpslinten. De gedeputeerde was bekend met het onderzoek van Frans Thissen over het behoud van voorzieningen en leefbaarheid. Volgens haar was dat onderzoek beperkt tot Zeeland en gelden in Noord-Holland heel andere zaken. Ze zei niet welke zaken anders zijn, maar daar werd ook niet naar gevraagd. Thissen heeft overigens ook naar andere gebieden gekeken.