1 oktober 2023 – De Stichting Behoud Waterland bestaat in 2023 vijftig jaar. Alle reden om dit jaar stil te staan bij de veranderingen in het landschap, de rol van de SBW en de toekomst. In een aantal artikelen laten we streekbewoners aan het woord. In dit artikel is dat Karst Bootsma.
Verknocht aan Wormer
Karst woont samen met zijn vrouw al ruim 35 jaar met veel plezier in Wormer. Vanaf zijn keukentafel heeft hij zicht op de weilanden tussen zijn tuin, de sportfaciliteiten en overige bebouwing. ‘Deze weilanden en de natuurijsbaan maken deel uit van het Bijzonder Provinciaal Landschap’, weet hij te vertellen. ‘Dat is vanwege de openheid en de weidevogels.’ Er zijn plannen om op de natuurijsbaan tennis- en padelbanen aan te leggen en er een clubhuis neer te zetten. De natuurijsbaan komt dan in het weiland tegen zijn achtertuin te liggen. Dat is volgens hem verschrikkelijk jammer èn onnodig.
Bootsma is geboren en getogen in de Noordoostpolder. Vanaf zijn twaalfde fietste hij regelmatig naar zijn grootouders, die een boerderij in de Weerribben hadden. De Weerribben zijn een beetje te vergelijken met het Wormer- en Jisperveld, alleen zie je in de Weerribben meer moerasbossen. Omdat hij een baan kreeg in Amsterdam is hij naar Wormer verhuist. Karst was meteen verknocht aan zijn nieuwe omgeving vanwege de weidsheid van het drassige veenweidegebied en het vele water. Bovendien rook zijn huis toen hij aankwam naar het huis van zijn opa en oma.
Karst op het laarzenpad in de bocht waar Oosteinde overgaat in ’t Weiver
Veranderingen rond Wormer
In de loop der jaren is Wormer sterk uitgebreid. Vroeger kon Bootsma over de weilanden in de verte de 20e eeuwse industriegebouwen aan de Zaan zien. Dit vergezicht is verdwenen doordat er zoveel woningen zijn gebouwd.
‘Het is veel drukker geworden in de omgeving van Wormer.’ Los van de huizenbouw is het omringende landschap naar zijn mening niet heel veel veranderd. ‘Dat komt doordat het Wormer- en Jisperveld Natura2000-gebieden zijn, die al heel erg lang in handen zijn van Natuurmonumenten’. Volgens Karst zitten in de buurt van Wormer niet veel grote boeren. ‘Alleen de Wijdewormer wordt intensief door boeren gebruikt. Dat zie je aan de weilanden, die kleuren in het voorjaar veel minder geel en rood door de boterbloemen en de zuring.’
‘De natuur is wel aan het veranderen’, merkt Karst op. ‘Vroeger zag je in sloten overal kroos. Nu groeit de sloot dicht met waterlelies en je ziet overal zwanenbloemen. Dat was vroeger een zeldzame soort, die wettelijk was beschermd. Het is een moerasplant met roze bloemen.’ Vanaf 1 januari 2017 is deze soort niet langer beschermd. De zwanenbloem houdt van voedselrijk water.
Oprukkende verstening grootste bedreiging
Bootsma ziet de oprukkende verstening als grootste bedreiging voor het landschap. ‘Het gebeurt sluipenderwijs. Huizenbouw is nodig. Projectontwikkelaars willen veel woningen bouwen en doen niet hun best naar oplossingen te zoeken, waarbij het landschap en de natuur worden gespaard.’ Hij is ook bezorgd over de raadsleden. ‘Zij zijn slecht geïnformeerd en luisteren niet. In discussies worden argumenten gebruikt die kant nog wal raken en iedereen praat elkaar na. In vergaderingen worden nauwelijks inhoudelijke vragen gesteld.’ Hij heeft dat gezien bij de behandeling van de verplaatsing van tennis- en padelbanen naar het natuurijsbaanterrein.
Planontwikkeling verplaatsing tennis- en padelbanen
De verplaatsing moet worden bekostigd met woningbouw op de bestaande tennisbanen. ‘Vanwege de ligging van de natuurijsbaan in beschermd landschap moet de provincie daarmee instemmen. De provincie denkt dat het voor Wormer heel erg belangrijk is dat er huizen worden gebouwd. Maar als je naar de behoeftecijfers en bouwplannen kijkt zijn zoveel huizen helemaal niet nodig,’ legt Karst uit. Dit klopt. In de gemeente Wormerland bestaan plannen voor bijna 1.700 woningen terwijl er volgens de woningbehoeftecijfers van de provincie er slechts 600 nodig zijn tot 2030 oplopend tot 850 woningen in 2050 in deze gemeente.
‘Misschien weet GroenLinks dit plan voor de natuurijsbaan te keren,’ vervolgt Karst zijn verhaal. GroenLinks heeft namelijk op 26 september jl een alternatief plan gepresenteerd in de raadsvergadering, waarbij de natuurijsbaan gespaard blijft. ‘Dat zou mooi zijn,’ zegt hij. ‘Op de natuurijsbaan zitten in het voorjaar veel weidevogels. Het afgelopen jaar zaten er zelfs 7 kievit paren te broeden, 1 paartje tureluurs en een paartje scholeksters. In de direct aangrenzende weilanden broedden er 5 gruttoparen.’
Favoriete plek
Karst is vaak op zijn racefiets in Waterland te zien. Verder loopt hij samen met zijn vrouw ieder jaar het laarzenpad langs de Broekervaart en dwars door het Varkensland en ook het rondje Durgerdam-Holysloot in Waterland-Oost. Hij geniet iedere keer daar van de weidsheid en stilte. ‘Maar mijn favoriete plek is het laarzenpad in de bocht waar het Oosteinde van Wormer overgaat in ’t Weiver van Jisp.’ Op de vraag wat we in ieder geval moeten behouden, antwoordt hij: ‘De afwisseling tussen de veenweiden en de droogmakerijen. Ik hou niet van de Beemster met z’n strakke indeling en rechte lijnen, maar het is mooi om de verschillen te zien. Als ik het gebied aan anderen laat zien, dan zijn ze altijd onder de indruk van de verschillen in waterhoogtes.’
Rol Stichting Behoud Waterland
Karst is ervan overtuigd dat organisaties zoals de Stichting Behoud Waterland nodig zijn. ‘Want het blijft nodig om op te komen voor de natuur en het landschap. Daaraan wordt in de politiek meestal niet voldoende prioriteit gegeven.’
Meer visies naar aanleiding van het vijftigjarig bestaan van SBW zijn hier te vinden.