16 december 2022 – De gemeenteraad van Edam-Volendam heeft besloten een ambitieus woningbouwplan voor de Lange Weeren ter goedkeuring voor te leggen aan de provincie. Volgens de Stichting Behoud Waterland (SBW) voldoet het plan niet aan de afgesproken voorwaarden en is het een slecht bouwplan.
Al vele jaren worden er plannen gemaakt om in de weilanden van de Lange Weeren ten westen van Volendam een nieuwe woonwijk te bouwen. Dat heeft regelmatig tot grote commotie in de gemeenteraad geleid.
Het nieuwe college van burgemeester & wethouders, dat na de gemeenteraadsverkiezingen in maart dit jaar is gevormd, heeft een nieuw bouwplan voor de Lange Weeren ontwikkeld. Op 15 december sprak de gemeenteraad daarover. De overgrote meerderheid van de raadsleden, behalve twee GroenLinksers, vonden het een prachtig plan en gaf het college toestemming het plan voor te leggen aan de provincie. Die moet namelijk beoordelen of het plan wel of niet past binnen het provinciale beleid.
De SBW pleit voor het open en groen houden van de Lange Weeren en voor binnenstedelijke woningbouw. Foto: Klaas Breunissen
Te veel ruimtebeslag
Volgens de SBW moet er liefst helemaal niet gebouwd worden in de Lange Weeren. De weilanden daar zijn belangrijk voor de leefbaarheid van de mensen, voor de weidevogels en andere natuur, waarden die ook belangrijk zijn voor de onderscheidende concurrentiekracht van de metropoolregio. Het is dan ook terecht dat het gebied vroeger beschermd werd als Rijksbufferzone en tegenwoordig als Bijzonder Provinciaal Landschap. Er kunnen voldoende woningen gebouwd worden op binnenstedelijke locaties.
In 2011 ondertekenden het rijk, de provincie en de Waterlandse gemeenten, waaronder Edam-Volendam, de bestuursovereenkomst Pilot Waterland. Daarin staat dat de (toen nog) rijksbufferzone behouden moet blijven. Onder scherp geformuleerde voorwaarden wordt in die overeenkomst beperkte woningbouw op de Lange Weeren mogelijk gemaakt, namelijk maximaal 740 woningen. Een maximum aantal woningen, omdat meer woningen meer ruimtebeslag betekent, en het uitgangspunt was en is dat het beslag op de open groene ruimte zo gering mogelijk moet zijn.
Het voorliggende plan koerst echter aan op 1.160 woningen, 420 meer dan is overeengekomen.
Onvoldoende natuurcompensatie
Een andere voorwaarde van de bestuursovereenkomst is dat er per gebouwde woning € 10.000 moet worden opgebracht om extra te kunnen investeren in de groene en recreatieve waarden van de voormalige rijksbufferzone. In het voorliggende plan wordt hoog opgegeven van de € 11,6 miljoen (1.160x10.000) die zal worden geïnvesteerd in voorzieningen in en om het gebied.
Maar de meeste van die investeringen zijn helemaal geen extra investeringen, maar bittere noodzaak om een goede nieuwbouwwijk tot stand te brengen. D.w.z. een wijk die adequate voorzieningen heeft voor fietsers en waar de mensen geen natte voeten krijgen door wateroverlast. Ook in dit opzicht voldoet het bouwplan niet aan de voorwaarden uit de bestuursovereenkomst.
Binnenstedelijk
De meeste raadsleden trokken zich op 15 december weinig aan van de kritiek van de SBW, de bewonersorganisatie Stichting Natuurgebied Lange Weeren en anderen. Voor hen telde alleen maar dat er een plan lag om woningen te kunnen bouwen, ook al bevat het plan veel meer woningen dan nodig zijn om in de eigen woningbehoefte te voorzien. Ook al leidt het plan ertoe dat veel te weinig (gemeentelijk) geld, menskracht en creativiteit wordt gestoken in het realiseren van binnenstedelijke woningbouwprojecten.
Na het instemmende raadsbesluit zal het college van b&w het plan ter goedkeuring voorleggen aan de provincie, ondanks de strijdigheid met twee cruciale punten uit de bestuursovereenkomst. De provincie zou geen toestemming moeten geven als ze haar verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid en het landschap serieus neemt. Er zijn voldoende bouwplannen om in de regionale woonbehoefte te kunnen voorzien; extra woningen in het groen zijn niet nodig. De SBW is benieuwd of de provincie over dit onderwerp nog een besluit neemt vóór de verkiezingen van Provinciale Staten, die gepland staan voor 15 maart 2023.