Stiltegebied
Een stiltegebied is een beschermd gebied, waarin de geluiden van fauna en flora overheersen. Het staat voor de afwezigheid van storende, voor de omgeving vreemde geluiden zoals geluiden veroorzaakt door motortoertochten, jetski’s of muziekfestivals. Gebiedseigen geluiden, zoals die van de landbouw, zijn hiervan uitgesloten.
Er bestaan momenteel in Noord-Holland 41 stiltegebieden. Sommige vallen geheel of deels samen met NNN en N2000. Een groot deel van de bestaande Stiltegebieden valt daarbuiten. Deze liggen in Beschermd Landschap of in het landelijk gebied.
Stiltegebied Ransdorp-Holysloot. Foto: Sabine Geugjes
Uitgangspunten
Het voorstel van Gedeputeerde Staten (GS) voor uitgangspunten voor het nieuwe stiltegebiedenbeleid werd op 24 maart jl. in de Statencommissie Leefomgeving besproken. Een belangrijke reden voor de voorgenomen aanpassingen is dat de regels niet of nauwelijks te handhaven zouden zijn in de stiltegebieden, aldus GS. De huidige indeling zou onlogisch zijn, de geluidsbelasting te hoog en de stiltegebieden zijn niet in samenhang met andere werkingsgebieden bepaald. GS wil de stiltegebieden daarom laten samenvallen met de begrenzing van NNN en N2000, dus met de begrenzing van natuurgebieden. Het is aan de gemeenten om te bepalen of er regels ter voorkoming van geluidshinder worden opgenomen in omgevingsplannen voor gebieden buiten de natuurgebieden.
Natuurorganisaties oneens
De Natuur- en Milieuorganisatie Noord-Holland, Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en SBW zijn het daarmee oneens. Zij hebben daarom ingesproken tijdens de vergadering van de Statencommissie Leefomgeving. Door de bescherming te beperken tot natuurgebieden komen veel van bestaande Stiltegebieden feitelijk te vervallen, omdat NNN-gebieden vaak klein en versnipperd zijn, zoals in Waterland. Dat is een zeer onwenselijke ontwikkeling. Het behoud van stilte buiten natuurterreinen, is immers nodig om de rust in de kern van de natuurgebieden te behouden. Ook veel weidevogelgebieden binnen Beschermd Landschap kennen met het wegvallen van de stiltegebieden geen bescherming meer tegen verstoring van geluid.
Sijas Akkerman, directeur Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, zei dat dat de keuze van de provincie te gemakzuchtig is, “die het opstellen van de regels bovendien bij de gemeenten over de schutting gooit. De stilte die we hebben moeten we koesteren. Dit wordt een lappendeken aan regels die niet meer te volgen is voor burgers en bedrijven. Straks mag een muziekfestival wel in het ene stiltegebied worden gehouden, maar niet in de naburige gemeente.” Hij zei verder dat duidelijke regels juist preventief werken, dus dat ze geluidsoverlast voorkomen.
Stille omgeving noodzakelijk goed
De belangrijkste reden voor het voortzetten van het huidige beleid is dat een gezonde leefomgeving cruciaal is voor mens en dier en het gemeentelijk niveau overstijgt. Stille gebieden vallen niet samen met gemeentegrenzen. Natuurorganisaties vinden dat de bescherming daarvan een taak van de provincie is.
Bewoners van de drukbevolkte provincie hebben steeds meer behoefte aan stilte en rust. Het belang van stilte voor de gezondheid wordt erkend door de Gezondheidsraad. Steeds meer mensen hebben last van mentale klachten. De mentale gezondheid wordt zelfs als één van de belangrijkste gezondheidsrisico’s van de toekomst genoemd.
De inspraak van SBW kunt u hier lezen en de brief van de natuurorganisaties via deze link.
Reacties Statencommissie
De eerste reacties waren verschillend. VVD en PVV zijn duidelijk voor minder beschermende regels. Wat de BBB betreft mag het beschermingsregime voor Stiltegebieden helemaal worden afgeschaft, want zij heeft er voldoende vertrouwen in dat burgers respectvol zullen omgaan met de natuur. Het CDA denkt dat de bescherming van Stiltegebieden buiten de natuurgebieden het beste lokaal kan worden geregeld en steunt dus het voorstel van GS. Andere partijen waren kritischer over het voorstel. D66 bijvoorbeeld vond het voorstel haastwerk. SP ziet de bescherming van Stiltegebieden als een wettelijke taak van de provincie.
Vervolg
Op verzoek van verschillende partijen zal gedeputeerde Olthof binnenkort in gesprek gaan met Sijas Akkerman van Natuur en Milieufederatie Noord-Holland over de opmerkingen van de natuurorganisaties ten aanzien van het toekomstige stiltegebiedenbeleid.
De beleidswijziging zal met de gemeenten worden besproken. Het stiltegebiedenbeleid zal daarna worden meegenomen met de wijziging van de provinciale Omgevingsverordening, die in 2026 in werking zal treden. Het ontwerp zal van tevoren ter inzage worden gelegd, waarop een ieder kan reageren.