15 juni 2021 – Op maandag 5 juli stellen Provinciale Staten de zogenaamde Regionale Energie Strategie (RES) vast. Dan besluiten zij ook of er nieuwe windmolens worden geplaatst in het open landschap van de regio Waterland.
De Stichting Behoud Waterland (SBW) is voor de verduurzaming van onze energievoorziening en pleit voor de plaatsing van zonnepanelen op daken en geluidsschermen in de regio Waterland. Windmolens en zonneweiden passen niet in dit waardevolle agrarische en natuurgebied. De SBW baseert zich daarbij onder meer op het advies van het College van Rijksadviseurs, dat adviseert geen windmolens in natuurgebieden en cultuurlandschappen te plaatsen. De negatieve impact van megawindturbines op het open landschap is bovendien niet te compenseren.
Maar op drie plekken in de regio Waterland dreigen (nieuwe) windmolens te verrijzen: bij de Nes op de dijk naar Marken, in de strook ten noorden van de A10 in Amsterdam en in het hele landelijk gebied van Amsterdam-Noord. In verschillende gemeenten zijn de RES-plannen al besproken en op 5 juli neemt de provinciale volksvertegenwoordiging haar beslissing. De SBW heeft Provinciale Staten gevraagd deze drie (reserve) zoekgebieden voor windmolens te schrappen.
De Nes
Het zoekgebied De Nes (gemeente Waterland, begin van de dijk naar Marken) ligt notabene in Natura2000-gebied Markermeer & IJmeer. Dit zoekgebied grenst ook aan de Gouwzee, een belangrijk rui-, rust- en foerageergebied voor vogels. Het zuidelijk deel bevat de grootste kranswiervegetatie in ons land. Krooneenden zijn dol op deze planten.
De rust voor de vogels kan op dit moment al niet voldoende worden geborgd, straks met nieuwe grote windmolens nog minder. Op de recente Nationale windmolenrisicokaart is De Nes gemarkeerd als gebied met het hoogste risico voor vogels. Logisch dat de Vogelbescherming tegen de plaatsing van windmolens daar is, evenals Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland.
Inmiddels heeft de gemeenteraad van Waterland het zoekgebied bij De Nes gelukkig verkleind. Dat betekent dat niet meer langs de hele dijk naar Marken windmolens kunnen worden geplaatst, maar alleen aan het begin van de dijk bij De Nes. Daar staan nu al twee windmolens. De SBW vindt het niet duurzaam om die molens voortijdig te vervangen door grotere.
Landelijk Noord
De strook benoorden de A10 staat in de concept-RES genoemd als zoekgebied, de rest van Landelijk Noord van Amsterdam als reserve zoekgebied. Beide gebieden liggen in het Bijzondere Provinciaal Landschap (BPL) Waterland. Dat landschap is vanwege zijn Middeleeuwse verkavelingsstructuren, unieke openheid en vergezichten en habitat voor weidevogels onvervangbaar. Het reserve zoekgebied ligt zelfs helemaal in het officiële stiltegebied Ransdorp-Holysloot en delen daarvan in het Natuurnetwerk Nederland.
Het is onbegrijpelijk dat politici die zeggen op te komen voor natuur en landschap juist hier windmolens willen plaatsen. Zoals je geen aardappels teelt in de veenweiden, schreef de SBW In haar brief aan de provincie, maar op wél geschikte gronden, zo moet je geen windmolens plaatsen in BPL Waterland. Dat is een plek voor vogels en een plek waar iedereen de ruimte, openheid en stilte kan ervaren.
Commissievergadering
Op10 juni jl besprak de Statencommissie Ruimte, Wonen en Klimaat (RWK) de concept-RES. Daar werd duidelijk dat de ChristenUnie een motie zal gaan indienen om de volkstuinen die in het zoekgebied ten noorden van de A10 liggen, te behandelen als geluidgevoelige bestemming. De begrenzing van het zoekgebied moet daarop worden aangepast. De Cu bepleit ook de schrapping van het reservezoekgebied.
De PvdA benadrukte het belang van participatie. Bij concrete projecten moeten de gevolgen voor de natuur beter worden onderzocht. GroenLinks zei niet in te zien waarom Noord-Holland zou moeten afwijken van de wettelijke normen voor windmolengeluid. De VVD heeft wel bezwaren tegen de ontwerp-RES, maar zal het plan wel steunen. Zij is bovendien voor kernenergie. Het CDA pleitte voor meer windmolens op zee en riep op het mooie (Waterlandse) landschap te koesteren.
D66 wil niet op voorhand zoekgebieden schrappen, maar vindt niettemin een aantal keuzes moeilijk te begrijpen. Zij beloofde na te denken op de aangekondigde motie van de ChristenUnie. De Partij voor de Dieren pleitte in navolging van de natuur- en milieuorganisaties voor schrapping van de (reserve) zoekgebieden in Landelijk Noord en De Nes.
Op 5 juli ontstaat meer duidelijkheid. Dan nemen Provinciale Staten hun beslissing.